Woordenlijst A-Z
Het onderwijs zit vol met termen en afkortingen. De meestgebruikte termen vind je hier, van a tot z. Staat de informatie die je zoekt er niet bij? Kijk dan op de websites van: OCO (speciaal voor Amsterdamse ouders), Passendonderwijs.nl of het Steunpunt Passend Onderwijs
Je kunt natuurlijk ook contact opnemen met het Samenwerkingsverband.
Basisondersteuning
De scholen van het Samenwerkingsverband voortgezet onderwijs Amsterdam-Diemen hebben samen afgesproken welke ondersteuning iedere school in elk geval moet bieden. Dat noemen we de Amsterdamse basisondersteuning. Meer over de Basisondersteuning
Begeleider passend onderwijs (Bpo)
Iedere school heeft een begeleider passend onderwijs. Deze is er voor extra begeleiding van leerlingen en docenten. De begeleider passend onderwijs werkt nauw samen met de ondersteuningscoördinator (voorheen zorgcoördinator), professionals van het Ouder- en Kindteam, zoals de ouder- en kindadviseur, de jeugdpsycholoog, de jeugdarts en de jeugdverpleegkundige. Lees meer over de Begeleider passend onderwijs op het Oudersteunpunt
Clusters in het voortgezet speciaal onderwijs
Voor leerlingen met een lichamelijke of verstandelijke beperking of zware problematiek is er voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Dit onderwijstype is verdeeld in vier clusters:
- Cluster 1: blinde en slechtziende leerlingen. In Amsterdam verzorgt Visio het onderwijs voor deze leerlingen. Naar de website van Visio
- Cluster 2: kinderen met een communicatieve beperking (gehoor-, taal- en/of spraakproblemen). In Amsterdam verzorgt Kentalis het onderwijs voor deze leerlingen. Naar de website van Kentalis
- Cluster 3: langdurig zieke en gehandicapte leerlingen
- Cluster 4: leerlingen met ernstige psychische stoornissen en ernstige gedragsproblemen
Alleen de scholen van clusters 3 en 4 zijn onderdeel van het Samenwerkingsverband. Om te worden toegelaten tot een van deze scholen heeft een leerling een toelaatbaarheidsverklaring nodig. Meer over de Toelaatbaarheidsverklaring
Kernprocedure
Tijdens hun schoolloopbaan stappen leerlingen in ieder geval één keer over van de ene naar de andere school: van de basisschool naar de middelbare school. De scholen en de gemeente hebben afspraken gemaakt over de regels die daarbij horen. Deze afspraken zijn vastgelegd in de Kernprocedure.
Meer over de overstap van de basisschool naar de middelbare school
Meer over de overstap van de basisschool naar middelbare school op het Oudersteunpunt
Kleinschalig extra ondersteunend regulier voortgezet onderwijs
De Apollo, Iedersland College, Tobiasschool en Hogelant zijn kleinschalige, reguliere middelbare scholen met extra ondersteuningsmogelijkheden. Het Metis Montessori Lyceum heeft in de school Special Class waar leerlingen met autismedie extra ondersteuning krijgen. Doel van deze scholen is leerlingen met behulp van extra ondersteuning te behouden voor het reguliere voortgezet onderwijs, of vanuit het voortgezet speciaal onderwijs op te nemen in het reguliere voortgezet onderwijs.
Leerlingvervoer
Ouders of verzorgers moeten er zelf voor zorgen dat hun kind iedere dag op school komt. Voor sommige kinderen is de situatie anders. Bijvoorbeeld voor kinderen die een beperking hebben of aangewezen zijn op een speciale school die een eind uit de buurt ligt. Als deze kinderen in Amsterdam wonen, komen ze mogelijk in aanmerking voor de regeling ‘bekostiging leerlingenvervoer’ van de gemeente Amsterdam. Meer over leerlingvervoer op de website van de gemeente Amsterdam
Leerwegondersteunend onderwijs (Lwoo)
Voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben om een vmbo-diploma te kunnen halen, is er het leerwegondersteunend onderwijs (Lwoo). Sommige scholen hebben aparte klassen voor leerlingen van leerwegondersteunend onderwijs. Op andere scholen zitten deze leerlingen in een reguliere vmbo-klas en krijgen ze extra individuele ondersteuning. Om voor leerwegondersteunend onderwijs in aanmerking te komen, heeft een leerling een zogenoemde 'Aanwijzing Lwoo' nodig van het Samenwerkingsverband. De school moet deze aanvragen. Meer over Leerwegondersteunend onderwijs lwoo
Lisa
Het digitale systeem Lisa beheert leerlingengegevens en maakt beveiligde uitwisseling hiervan mogelijk met de scholen. Lisa levert een belangrijke bijdrage aan de beschikbaarheid van monitoringgegevens, zoals voor de evaluatie van beleid.
Ondersteuningsplan
Ieder samenwerkingsverband stelt een Ondersteuningsplan op. Daar staat in welke afspraken de scholen samen hebben gemaakt over de invulling van passend onderwijs in de regio. Bijvoorbeeld over het niveau van de basisondersteuning en de organisatie van het Samenwerkingsverband.
Lees het Ondersteuningsplan 2024-2028
Ondersteuningsplanraad (OPR)
Heb jij ideeën of kritische opmerkingen over het voortgezet onderwijs in Amsterdam? Dan kun je daarmee bij de Ondersteuningsplanraad terecht. Dit is de medezeggenschapsraad van het Samenwerkingsverband. De raad bestaat uit zestien leden die via verkiezingen zijn benoemd: acht vertegenwoordigers van scholen, vier ouders en vier leerlingen. Meer over de Ondersteuningsplanraad
Onderwijsadviseurs
Sommige leerlingen hebben moeite de juiste school te vinden, of ze hebben behoefte aan extra ondersteuning en begeleiding. De Onderwijsadviseurs van het Samenwerkingsverband zijn er voor deze leerlingen. Meer over de Onderwijsadviseurs
Onderwijs-zorgarrangementen
Sommige leerlingen hebben tijdelijk meer ondersteuning nodig dan regulier onderwijs kan bieden. Op school, of daarbuiten. Voorbeelden zijn: onderwijs in kleine klassen, persoonlijke begeleiding, psychologisch of onderwijskundig onderzoek of extra ondersteuning thuis. Voor deze leerlingen kan een van de bovenschoolse trajecten uitkomst bieden. Meer over onderwijszorgarrangementen
Ontwikkelingsperspectiefplan (OPP)
Voor leerlingen die behoefte hebben aan extra ondersteuning, stellen scholen een ontwikkelingsperspectiefplan. Daarin staat onder meer welke ondersteuning de leerling nodig heeft en hoe de school dit gaat verzorgen.
Meer over het Ontwikkelingsperspectiefplan
Meer over het Ontwikkelingsperspectiefplan op het Oudersteunpunt
Ouder- en kindadviseur
Elke Amsterdamse scholen heeft een ouder- en kindadviseur. Je kunt bij hem of haar terecht met vragen en zorgen over het opvoeden en opgroeien van je kind. Bijvoorbeeld bij eet- of slaapproblemen, gezondheidsvragen of pubergedrag. De ouder- en kindadviseur signaleert problemen, haalt de benodigde expertise de school in, of verwijst zo nodig door naar een deskundige. De adviseur is op vaste tijden op school aanwezig voor ouders en leerlingen, werkt samen met de ondersteuningscoördinator (voorheen zorgcoördinator) en sluit aan bij het Zorgadviesteam.
Ouder- en Kindteam (OKT)
Iedere wijk in Amsterdam heeft een Ouder- en Kindteam. Dat is een team van ouder- en kindadviseurs, jeugdverpleegkundigen, jeugdartsen, jeugdpsychologen en assistenten. De Ouder- en Kindteams werken in opdracht van de Gemeente Amsterdam. Ga naar de website Ouder- en Kindteams Amsterdam
Passend onderwijs
Het idee van de Wet Passend onderwijs is dat alle leerlingen een onderwijsplek moeten krijgen die past bij hun mogelijkheden. Ook als ze daarbij extra ondersteuning nodig hebben.
Meer over passend onderwijs
Praktijkonderwijs (Pro)
Praktijkonderwijs is er voor leerlingen die wel een vak kunnen leren, maar voor wie ook met extra hulp het vmbo te zwaar is. Deze vorm van onderwijs bestaat uit aangepast theoretisch onderwijs, persoonlijkheidsvorming en het aanleren van sociale vaardigheden. Om voor praktijkonderwijs in aanmerking te komen heeft een leerling een toelaatbaarheidsverklaring nodig van het Samenwerkingsverband. De school vraagt deze aan.
Meer over praktijkonderwijs en het Nederlandse onderwijssysteem
Meer over praktijkonderwijs op het Oudersteunpunt
Schoolondersteuningsprofiel (SOP)
Iedere school heeft een schoolondersteuningsprofiel. Daarin beschrijft de school welke basisondersteuning en extra ondersteuning de school biedt, en hoe de school dit georganiseerd heeft. Een school kan bijvoorbeeld gespecialiseerd zijn in het werken met begaafde leerlingen, of extra expertise hebben op het gebied van op autisme lijkende problemen. Scholen zetten het schoolondersteuningsprofiel in hun schoolgids. Kijk op Schoolkeuze020.nl op de schoolpagina onder het kopje 'Extra ondersteuning' om te zien welke ondersteuning die school biedt.
Schoolwisselaars
Sommige leerlingen stappen tijdens hun middelbareschooltijd over naar een andere school. Deze leerlingen noemen we schoolwisselaars. Dreigt de overstap mis te gaan of kan jouw kind geen geschikte school vinden? Dan kunnen de onderwijsadviseurs van het Samenwerkingsverband bemiddelen. Zo helpen we voorkomen dat je kind thuis komt te zitten. Meer over overstappen naar een andere middelbare school
Thuiszitters
Leerlingen die om welke reden dan ook langdurig niet naar school gaan, noemen we thuiszitters. Het Samenwerkingsverband doet er alles aan om te voorkomen dat kinderen thuis komen te zitten. Heeft u moeite met het vinden van de juiste school voor uw kind? Neem contact op en zoek samen met de onderwijsadviseurs van het Samenwerkingsverband naar een oplossing.
Toelaatbaarheidsverklaring (TLV)
Om naar een school voor Cluster 3 of 4 van het voortgezet speciaal onderwijs of naar het praktijkonderwijs te kunnen, hebben leerlingen een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) nodig. De huidige school of de ouder vraagt de toelaatbaarheidsverklaring aan bij het Samenwerkingsverband. Vervolgens beoordeelt de Toelatingsadviescommissie de aanvraag, aan de hand van inhoudelijke toetsing. Meer over de Toelaatbaarheidsverklaring
Voortgezet speciaal onderwijs (vso)
Sommige leerlingen hebben meer ondersteuning nodig dan het reguliere onderwijs kan bieden. Voor deze leerlingen bestaan er scholen voor voortgezet speciaal onderwijs. Het voortgezet speciaal onderwijs is onderverdeeld in vier clusters: cluster 1 is voor blinde en slechtziende leerlingen, cluster 2 voor leerlingen met gehoor-, taal- en/of spraakproblemen, cluster 3 voor gehandicapte en langdurig zieke leerlingen, en cluster 4 voor leerlingen met ernstige psychische problemen en ernstige gedragsproblemen. Cluster 3 en 4 zijn onderdeel van het Samenwerkingsverband. Om naar een school uit een van deze clusters te kunnen, heeft een leerling een toelaatbaarheidsverklaring nodig. Meer over speciaal onderwijs op het Oudersteunpunt
Zorgadviesteam
Soms heeft een leerling meer ondersteuning nodig dan de school zelf kan bieden. In zulke gevallen kan de school, in overleg met de ouders, het Zorgadviesteam inschakelen. Dit team bestaat uit de ondersteuningscoördinator (voorheen zorgcoördinator) van de school, de jeugdarts, de leerplichtambenaar en de ouder- en kindadviseur. Het Zorgadviesteam bespreekt de situatie en beoordeelt welke extra begeleiding de leerling nodig heeft. Soms kan het Zorgadviesteam zelf hulp bieden, in andere gevallen verwijst het de leerling door naar bijvoorbeeld specialistische jeugdhulp of onderwijs-zorgarrangementen. Meer over het Zorgadviesteam op het Oudersteunpunt
Zorgplicht
Scholen hebben zorgplicht. Dat betekent dat zij ervoor moeten zorgen dat iedere leerling die bij hen staat ingeschreven of zich aanmeldt een onderwijs krijgt dat bij hem of haar past. De school moet dus eerst onderzoeken wat uw kind aan ondersteuning nodig heeft. Kan de school de noodzakelijke ondersteuning zelf niet bieden, dan gaat de school samen met u en uw kind op zoek naar een plek waar uw kind het voor hem beste onderwijs kan krijgen. Meer over zorgplicht op het Oudersteunpunt