Tips om je trajectvoorziening prikkelarm in te richten

Een goede trajectvoorziening heeft verschillende zones voor verschillende activiteiten. Denk aan een rustzone met comfortabele zitplekken, een werkzone met tafels en stoelen, een sensorische zone met hulpmiddelen voor stressvermindering en een zone voor het voeren van individuele (zorg/coaching) gesprekken. Met bijvoorbeeld panelen en/of een ‘inbouw’-kantoor kun je een ruimte opdelen. Zijn er meerdere ruimtes naast elkaar? Geef ze dan allemaal een aparte functie.

De twee schetsen in dit artikel geven je een idee van de indeling. De eerste schets laat zien hoe je binnen één ruimte verschillende zones kunt creëren. Bij de tweede schets onder aan de pagina is de trajectvoorziening verdeeld over meerdere ruimtes.

Tips voor een prikkelarme inrichting

Geluidsisolatie, verlichting en ventilatie

• Goede geluidsisolatie zorgt ervoor dat de schoolgeluiden niet in de ruimte doordringen. Dit kun je bereiken met geluidsabsorberende plafondplaten en akoestische panelen. Ook meubels, gordijnen en tapijten zijn geluiddempend.
• Natuurlijk licht is prettig; zorg wel voor verduisteringsgordijnen.
• Vermijd fel licht en gebruik, als het even kan, dimbare verlichting. Je kunt ook sensoren installeren die ervoor zorgen dat het licht zich automatisch aanpast aan de hoeveelheid daglicht.
• Elke zone heeft een eigen functie en dus ook aparte verlichting nodig.
• Zorg voor een goede ventilatie en frisse lucht. Houd de temperatuur comfortabel en stabiel.

Kleuren en decoratie

• Gebruik rustige en neutrale kleuren. Denk bijvoorbeeld aan zachte (vergrijsde) tinten. Natuurlijke elementen als berken multiplex of echte planten zijn een goede toevoeging.
• Pet felt panelen tegen de muur zijn mooi en praktisch: ze dempen het geluid en je kunt er tekeningen of instructies op prikken.
• Decoraties en drukke patronen kunnen afleiden, dus vermijd het gebruik ervan.

Meubilair en indeling

• Kies voor comfortabele en flexibele zitopties zoals fijne stoelen en zitzakken of een bank waar je lekker in kunt wegzakken.
• Een lichtgrijs tafelblad oogt prettiger dan een witte tafel. Ook voor slechtzienden is een grijs blad fijner vanwege het contrast met het wit van het papier.
• Houd de inrichting eenvoudig en overzichtelijk, zodat er voldoende ruimte is om te bewegen. Zorg ook dat de ruimte opgeruimd is en blijft.
• Geef de trajectvoorziening duidelijk een andere sfeer en inrichting dan een klaslokaal of een kantoor.

Zintuiglijke hulpmiddelen

• Gordijnen, pet felt, een goede vloer, akoestische panelen en plafondplaten absorberen het geluid in de ruimte.
• Zorg voor verschillende zachte materialen en texturen om aan te raken, zoals kussens, dekens, kleden en knuffels. Regelmatig wassen is wel belangrijk.
• Er zijn hulpmiddelen om te kalmeren en te ontspannen, zoals stressballen, fidget spinners of zintuiglijke kussens en (verzwaarde) plaids.

Technologie en elektronica

• Beperk het gebruik van (elektronische) apparaten die storende geluiden of fel licht kunnen produceren.
• Overweeg het gebruik van zachte, kalmerende (klassieke) muziek of natuurgeluiden op een laag volume.

Duidelijke regels

Duidelijke regels voor het gebruik van de ruimte zorgen voor veiligheid en voorspelbaarheid. Om het draagvlak te vergroten kun je de regels ook samen met de gebruikers van de ruimte opstellen.

Tot slot:
Vraag regelmatig feedback aan de leerlingen en medewerkers over de ruimte. Pas de inrichting en de voorzieningen aan als het nodig is, om de ruimte zo effectief mogelijk te houden.

(schetsen: nama architecten)