Op weg naar succes - interview met Laura Bruggink

Na het afronden van de Pabo begon Laura haar onderwijsloopbaan als docent Algemeen Vormend Onderwijs (AVO) op een reguliere middelbare school. Ze gaf les aan leerlingen die vanwege leerproblemen in een kleinere klas les kregen. Ze wilde verdiepend met deze leerlingen aan de slag en begon daarom na een jaar met de opleiding Orthopedagogiek aan de UvA. In het laatste jaar van de opleiding liep ze stage bij verschillende Altra Colleges [nu iHub - red]. Laura: “Dat bleek een schot in de roos; na een wereldreis en een werkervaringsplek bij 113online ben ik daar nooit meer weggegaan. Ik werk nu zo'n 12 jaar bij Altra (nu IHUB. Eerst in de functie van zorgcoördinator, nu als bovenschools schoolpsycholoog.”

Het Succesplan

Laura werkte zeven jaar bij het Altra College in Hoofddorp. Laura: “Als zorgcoördinator voerde ik regelmatig gesprekken met leerlingen en ouders waarbij het maar niet wilde vlotten. Hoewel we aangaven dat er verbetering nodig was om richting een diploma te kunnen bewegen, werd er voor leerling en ouders niet echt concreet wat hen dan nú te doen stond. Wanneer was het ‘goed’? Als er een 8 voor Engels werd gehaald? Als de leerling drie weken lang op tijd kwam?  Waar streefden we naar? Toen besloot ik om dit heel kort, heel concreet en zo objectief mogelijk op papier te zetten voor deze leerlingen. Dat deed ze door het opstellen van het succesplan.

Verwachtingen

Het Succesplan concretiseert wat er van schools gedrag verwacht wordt:

1. de leerling is voldoende aanwezig
2. er is leervoortgang die bij de leerroute past
3. de leerling heeft een lerende attitude

Laura: “Als dit op orde is, dan zijn de diplomakansen reëel. Leerlingen, ouders en andere betrokkenen zien de punten eigenlijk altijd als een logische set punten, waardoor er gezamenlijkheid ontstaat over wat de school mag verwachten. De betrokkenen kunnen zich hierdoor verbinden aan het doel en ondersteuning bij het behalen ervan”. Het Succesplan maakt de drie punten meetbaar en koppelt data uit het leerlingvolgsysteem aan de drie punten. “Zo objectiveren we het beoordelen van de voortgang.”

Overstap vso-vo

Van alle leerlingen die Laura in het speciaal onderwijs trof, wil verreweg het grootste gedeelte (terug) naar regulier onderwijs. Laura: “Zij willen normaal zijn, met hun vrienden naar school fietsen en in het tussenuur naar de supermarkt en een grotere keuzemogelijkheid qua vakkenpakket. Dit wil ik ook voor hen. Net als veel van mijn collega’s in het regulier en speciaal onderwijs."

Bij de overstap van leerlingen naar regulier voortgezet onderwijs is Succesplanbegeleiding een goed middel om in te zetten. Om zo'n overstap succesvol te laten zijn is een zachte landing nodig. Laura: “Overstappen is ontzettend spannend: Nieuwe school! Nieuwe leraren! Nieuwe peers om indruk op te maken, oude copingstrategieën die de kop op steken! Ik gun ik het leerlingen, maar zeker ook schoolteams om wat houvast te hebben bij deze soms ingewikkelde maar intens belangrijke reis.”

Het gebruik van het Succesplan binnen het speciaal onderwijs heeft ook een zeer gewenste bijvangst: naast dat leerlingen de school aantonen waartoe zij in staat zijn, krijgen leerlingen en ouders door de begeleiding een helder inzicht dat de overstap naar regulier onderwijs soms nog een te grote stap is.

Effectiviteit van het Succesplan

Het Succesplan als papier op zich heeft geen grote meerwaarde; het is de aanpak die het van toegevoegde waarde kan laten zijn. Deze aanpak staat uitgebreid beschreven in de methodiekbeschrijving en moet gevolgd worden indien een school het Succesplan wil inzetten.
Laura: “De ervaring leert dat het van het grootste belang blijft dat alle betrokkenen ‘aan boord zijn’ bij Succesplanbegeleiding.” Zo is het nodig dat ouders en leerling zich committeren aan de driewekelijkse evaluatiegesprekken. Ook de lesgevende docenten zijn zich noodzakelijkerwijs bewust van het belang van een frisse start met de leerling.

Groeigerichte benadering

Laura: “Succesplanbegeleiding kan alleen succesvol zijn als het schoolteam vanuit een positieve, op groei gerichte benadering communiceert. Dat wil zeggen dat we focussen op de groei, dit uitvergroten, het vieren en het uitbouwen. Stagnatie of achteruitgang wordt ook duidelijk benoemd, we bakken immers geen zoete broodjes met elkaar. We blijven wel werken vanuit vertrouwen in de potentie van de leerling: wat zegt deze informatie ons over hoe nu verder? Hoe kunnen we een volgende stap maken?”

Ga jij met je ondersteuningsteam aan de slag met het Succesplan?

Tips van Laura:

• Bestudeer de Succesplanmethodiek goed.
• Trek vanuit vertrouwen gezamenlijk op rondom de ontwikkeling van de leerling. Daarin zit het succes.
• Ga voor de start van de begeleiding om tafel met de betrokkenen vanuit school (o.a. ondersteuningscoördinator/(adjunct) directeur). Bespreek wat eventueel nodig is voorafgaand aan de succesplanbegeleiding. Denk aan: uitleg aan het schoolteam over het hoe en waarom van het plan. Stem zo verwachtingen, het doel en de verschillende rollen op elkaar af.

Laura: “Het Succesplan op papier heeft geen grote meerwaarde; het is de aanpak die het van toegevoegde waarde kan laten zijn.” Dat is iets wat Laura als bedenker ook weleens spannend vindt. Het ligt niet in haar bedoeling dat anderen het Succesplan gebruiken om leerlingen ‘af te rekenen’ op het niet voldoen aan de verwachting. “Dan schiet het volledig zijn doel voorbij. Dan gaat het lijken op een gedragscontract, iets waar ik fel op tegen ben, want gedrag is niet in een contract te vatten. Het Succesplan is dus zeker geen wondermiddel, het vraagt een soms flinke investering van onderwijspersoneel.”